Ιδιωτική συλλογή
Ματιές στον Αιώνα, Άνδρος, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, 28 Ιουνίου-20 Σεπτεμβρίου 1998, σσ. 40-41, εικ. σ. 41
Ο Kees van Dongen ζωγραφίζει αυτή την ακουαρέλα στο απόγειο της δόξας του. Αφού για πολλά χρόνια έζησε σε απόλυτη ένδεια, είναι πλέον από τους πιο περιζήτητους και ακριβούς πορτραιτίστες του Παρισιού. Πέρα από τις προσωπικότητες της μεγαλοαστικής τάξης και της αριστοκρατίας που απαθανατίζει με το πινέλο του, η γυναίκα εξακολουθεί να αποτελεί αγαπημένο του θέμα. Διυλίζει όλες τις όψεις της με την ίδια ακρίβεια, την ίδια ευχαρίστηση, την ίδια επιδεξιότητα.
Ο Van Dongen δουλεύει τα πρόσωπα πάντα με τον ίδιο τρόπο: μεγεθύνει τα μάτια και τα φρύδια, λεπταίνει το υπόλοιπο πρόσωπο και τη σιλουέτα και προσθέτει, ανάλογα με τη διάθεσή του, μια αύρα χάρης, κομψότητας ή σάτιρας. Στην περίπτωση της παρουσιαζόμενης Ισπανίδας, ο ζωγράφος ξαναπιάνει ένα θέμα που αγαπά πολύ ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1910: το θέμα της γυναίκας που μας κοιτά με αισθησιακό βλέμμα πίσω από μια πυκνή ανθοδέσμη. Η πινελιά είναι ανάλαφρη, εντελώς πηγαία, και σε αυτό βοηθά η χρήση της ακουαρέλας. Το πολύ απαλό ροζ των λουλουδιών προσδίδει στη μονόχρωμη σιλουέτα την ευφρόσυνη νότα μιας χάρης όλο φινέτσα και ποιητικότητα. Ο Βασίλης Γουλανδρής πιθανόν πείστηκε να αγοράσει το πορτραίτο λόγω της ακαθόριστης ομοιότητας αυτής της γυναίκας με την Ελίζα Γουλανδρή. Και εκεί ακριβώς έγκειται η επιτυχία του στυλ του Van Dongen: με την απολύτως προσωπική υπογραφή του, κατόρθωσε να επιβάλει τους δικούς του κανόνες ομορφιάς και σπάνιας κομψότητας.
.
