11.01 - 09.04.2023
Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή, Αθήνα
Nouveau réalisme
11.01 - 09.04.2023
Το εκρηκτικό, επαναστατικό κίνημα μεταξύ των Dada και της Pop Art που ανέτρεψε την τέχνη του 20ού αιώνα
Το Nouveau Réalisme, ή Νέος Ρεαλισμός, είναι ένα από τα μείζονα καλλιτεχνικά κινήματα του 20ου αιώνα. Αναπτύχθηκε σε μια εποχή μεταίχμιο της Ιστορίας, όπου η τέχνη έπαψε να χαρακτηρίζεται μοντέρνα για να ονομαστεί σύγχρονη. Κάποια από τα δεκατρία μέλη που συγκρότησαν το κίνημα σήμερα συγκαταλέγονται στα διάσημα πλέον ονόματα, με ισχυρό καλλιτεχνικό στίγμα.
Οκτώ από αυτούς τους καλλιτέχνες ήταν παρόντες στις 27 Οκτωβρίου του 1960, ημέρα της υπογραφής μιας κοινής διακήρυξης που είχε συντάξει ο κριτικός τέχνης Pierre Restany και η οποία όριζε συνοπτικά τον Νέο Ρεαλισμό ως τις «νέες αντιληπτικές προσεγγίσεις του πραγματικού». Οι καλλιτέχνες αυτοί ήταν, με αλφαβητική σειρά, οι Arman, François Dufrêne, Raymond Hains, Yves Klein, Martial Raysse, Daniel Spoerri, Jean Tinguely και Jacques Villeglé.
Αργότερα, και μετά από πρόσκληση του Restany, προστέθηκαν στην ομάδα οι César, Mimmo Rotella, Niki de Saint Phalle, Gérard Deschamps και εν συνεχεία ο Christo. Τα περισσότερα από τα κοινά σχέδιά τους ξεδιπλώθηκαν ανάμεσα στο 1960 και το 1963 και συνεχίστηκαν με πιο αραιούς ρυθμούς μέχρι το 1970, χρονιά που η ομάδα γιόρτασε πανηγυρικά στο Μιλάνο τη δέκατη επέτειο από την ίδρυσή της.
Ο όρος Ρεαλισμός, που επέλεξε ο Restany, δεν ήταν τυχαίος. Αποτελούσε αναφορά στο καλλιτεχνικό και λογοτεχνικό κίνημα που αναπτύχθηκε στη Δυτική Ευρώπη στα μέσα του 19ου αιώνα. Στον εικαστικό τομέα, κύριος εκπρόσωπός του υπήρξε ο Gustave Courbet, ο οποίος τον χαρακτήρισε ως «την άρνηση του ιδεώδους». Ακολουθώντας το παράδειγμά του, τα μέλη του Νέου Ρεαλισμού ήρθαν να μεταγράψουν στην τέχνη τους τη δική τους αντίληψη για τον κόσμο, μέσα σε μια κοινωνία βιομηχανοποιημένη πλέον, αστική στο μεγαλύτερο μέρος της, και στην οποία κυριαρχούν η διαφήμιση και η μαζική παραγωγή.
Οι αισθητικές επιλογές και οι καλλιτεχνικοί προβληματισμοί των μελών του εφήμερου αλλά σημαντικού αυτού κινήματος τους κατέστησαν πρωτοπόρους σε πολλά επίκαιρα ζητήματα που υπερβαίνουν τα όρια της τέχνης: όπως η αμφισημία του ρόλου της βιομηχανίας, η σπουδαιότητα της ανακύκλωσης, η αναγκαιότητα αναθεώρησης θεμάτων που άπτονται της κλιματικής αλλαγής και της οικολογίας.
Η έκθεση αυτή δεν στοχεύει σε μια εξαντλητική ιστορική προσέγγιση. Επιλογή μας είναι να αναδειχθεί το νεανικό, πληθωρικό, διασκεδαστικό πνεύμα των καλλιτεχνών, οι οποίοι άφησαν ισχυρό αποτύπωμα στην εποχή τους.
Η υλοποίηση του εικαστικού αυτού αφιερώματος δεν θα είχε επιτευχθεί χωρίς τη θερμή υποστήριξη των φορέων, τόσο θεσμικών όσο και ιδιωτικών, που μας δάνεισαν τα έργα και απάντησαν στην πρόσκλησή μας με γενναιοδωρία και ενθουσιασμό, μεταξύ άλλων και το Centre Pompidou στο Παρίσι.
Στην έκθεσή μας παρουσιάζεται επίσης ένα πλούσιο αρχείο, που μας ταξιδεύει στις πολλές και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες εφήμερες δημιουργίες των καλλιτεχνών, καθώς και διάφορες συνεντεύξεις της εποχής.
Η έκθεση Nouveau réalisme, που συγκεντρώνει πάνω από 50 έργα, δικαιώνει το ένστικτο του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή που τίμησαν στη Συλλογή τους το κίνημα του Νέου Ρεαλισμού με έργα των Christo, Saint Phalle, Tinguely και κυρίως του César, που ήταν και προσωπικός τους φίλος.
Την έκθεση επιμελούνται η Marion Meyer, Πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Man Ray, που γνώρισε προσωπικά πολλούς Νέους Ρεαλιστές και η Μαρία Κουτσομάλλη-Moreau, Υπεύθυνη της Συλλογής του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή. Η σκηνογραφία της έκθεσης μελετήθηκε από τον Ανδρέα Γεωργιάδη και την Παρασκευή Γερολυμάτου.
Το αφιέρωμα συνοδεύεται από δίγλωσσο τόμο 300 περίπου σελίδων, με κείμενα της επιμελήτριας Μαρίας Κουτσομάλλη-Moreau και πλούσιο αρχειακό υλικό, που εκδίδεται από το Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή σε επιμέλεια της Μικρής Άρκτου. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης θα πραγματοποιούνται ειδικές ξεναγήσεις για το κοινό καθώς και εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά και για ενήλικες.
O κατάλογος της έκθεσης
Nouveau réalisme
Κατάλογος έκθεσης 2023
-
Έτος κυκλοφορίας
2023
Σχετικές εκδηλώσεις
Συντελεστές
Χορηγοί
Στην έκθεση συγκεντρώνονται πάνω από 50 έργα όλων των εκπροσώπων του καλλιτεχνικού ρεύματος που μεσουράνησε το ’60 […]
Η σημαντική έκθεση του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή αναδεικνύει το νεανικό, πληθωρικό και διασκεδαστικό πνεύμα των καλλιτεχνών του κινήματος της γαλλικής αβανγκάρντ της δεκαετίας του ’60. […]
[…] Εργα του μεγαλοφυούς Υβ Κλάιν έρχονται στην Αθήνα ως μέρος μιας μεγάλης έκθεσης για τον Νεορεαλισμό στο Μουσείο Γουλανδρή. […]
Μία από τις πιο εντυπωσιακές εκθέσεις σύγχρονης Τέχνης λαμβάνει χώρα στο Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή, μια διεθνή έκθεση αφιερωμένη στο Nouveau Réalisme - ελληνιστί στον Νέο Ρεαλισμό- ένα εκρηκτικό, επαναστατικό κίνημα μεταξύ των Dada και της Pop Art, το οποίο ανέτρεψε τα μέχρι τότε δεδομένα της τέχνης του 20ου αιώνα.
Μία έκθεση που σε κάνει να χαμογελάς ανεπαίσθητα και που σε φορτίζει με δύναμη και αισιοδοξία όταν στέκεσαι απέναντι στα 50 -ίσως και παραπάνω- έργα που την απαρτίζουν, αλλά και απέναντι σε 13 διαφορετικές προσωπικότητες. […]
Η έκθεση, φιλοξενώντας συνολικά 50 έργα, μας παρουσιάζει τους 13 πρωταγωνιστές του ανατρεπτικού -αν και εφήμερου- κινήματος του 20ού αιώνα και ανάμεσά τους τη Νίκι ντε Σεν Φαλ, τον Τινγκελί, τον Κρίστο, τον Ιβ Κλάιν κ.ά. […]
Ένας άνδρας καθισμένος σε ένα παγκάκι που διαβάζει την εφημερίδα του ίσως να μην αποτελεί μια εικόνα άξια μνείας. Αν όμως ο άνδρας αυτός αποτελεί ένα από τα σπάνια γλυπτά της Νίκι ντε Σεν Φαλ με πρωταγωνιστή έναν εκπρόσωπο του ανδρικού φύλου, του οποίου η εφημερίδα είναι γραμμένη στα ελληνικά (χάρη στην καλλιτέχνιδα της Μαρίνας Καρέλλα), τότε σίγουρα κερδίζει την προσοχή. Ακόμη δε περισσότερο όταν βρίσκεται στον ίδιο χώρο με έναν ιπποπόταμο που έχει πόδια λιονταριού, αλλά και ένα τεμαχισμένο και καρφωμένο στον τοίχο τσέλο. […]
[…] Ένα κίνημα στο οποίο κυριαρχούν η χαρά του χρώματος, η περιπαικτική ματιά στην αστική κουλτούρα, η πρόκληση, η εμμονή με το εφήμερο. […]
Μια σπάνια έκθεση με πάνω από 50 έργα από όλους τους καλλιτέχνες του επαναστατικού κινήματος του 20ου αιώνα "Nouveau Réalisme" […]
H «Νίκη της Σαμοθράκης» του Ιβ Κλάιν, το «Περιτυλιγμένο καροτσάκι» του Κρίστο, «Το παγκάκι» της Νίκι ντε Σεν Φαλ, η «Μυθική Μέριλιν» του Μίμμο Ροτέλλα, η «Μείζων συγχορδία» του Αρμάν, η «Αθηνά Παλλάδα» του ζεύγους Τινγκελί-ντε Σεν Φαλ: πάνω από 50 δημιουργίες καταξιωμένων εικαστικών μας περιμένουν στην Ερατοσθένους στο αφιέρωμα για το Nouveau Réalisme που οργανώνει το Ίδρυμα Β. & Ε. Γουλανδρή. […]
[…] Κατεβαίνοντας τώρα τα σκαλιά στο κτήριο του ιδρύματος στο Παγκράτι, προς τον χώρο όπου φιλοξενείται η έκθεση «Nouveau réalisme», το βλέμμα μας θα μονοπωλήσει ο έτερος αναγνωρισμένος εκπρόσωπος του κινήματος. Είναι ο Yves Klein με το ολόδικό του, κατοχυρωμένο, χρώμα, το ΙΚΒ (International Klein Blue), με το οποίο «ντύνει» τα έργα του. Το πορτρέτο relief του Arman, επίσης καλλιτέχνη του κινήματος και παιδικού του φίλου, είναι αυτό που μας καλωσορίζει χαμογελώντας αινιγματικά. […]
Από τις 11 Ιανουαρίου έως τις 9 Απριλίου 2023 μάς συστήνει το επαναστατικό κίνημα του Νέου Ρεαλισμού, μεταξύ των Dada και της Pop Art, που άνθισε στη δεκαετία του ‘60. Ανάμεσα στα πλέον χαρακτηριστικά μέλη του ήταν ο Yves Klein με το εμβληματικό μπλε χρώμα του. Μην τη χάσετε. […]
Ένα από τα κορυφαία εικαστικά γεγονότα της χρονιάς παρουσιάζεται από τις 11 Ιανουαρίου έως και τις 9 Απριλίου 2023, στο Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή: μια διεθνής έκθεση αφιερωμένη στο “Nouveau Réalisme”, ένα εκρηκτικό, επαναστατικό κίνημα μεταξύ των Dada και της Pop Art, το οποίο ανέτρεψε τα μέχρι τότε δεδομένα της τέχνης του 20ου αιώνα. […]
Η έκθεση, που συγκεντρώνει πάνω από 50 έργα, δικαιώνει το ένστικτο του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή που τίμησαν στη Συλλογή τους το κίνημα του Νέου Ρεαλισμού. […]
