Συλλογή οικογένειας Puvis de Chavannes
Marlborough Fine Art, Λονδίνο
Ιδιωτική συλλογή, από το 1952
French Masters of the 19th and 20th Centuries, Λονδίνο, Marlborough Fine Art, Μάρτιος-Απρίλιος 1952, αρ. 21
Ματιές στον αιώνα, Άνδρος, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, 28 Ιουνίου-20 Σεπτεμβρίου 1998, σσ. 28-29, εικ. σ. 29
Γιος ελαιοχρωματιστή, ο Forain παθιάζεται με το σχέδιο από τα πρώτα παιδικά του χρόνια. Σε ηλικία 17 ετών φεύγει από το σπίτι του, ζει σαν μποέμ, μαθαίνει γελοιογραφία, συναναστρέφεται τον Arthur Rimbaud. Σταδιακά, το ταλέντο του ως σκιτσογράφου χαίρει αναγνώρισης και συνεργάζεται με μεγάλες εφημερίδες. Σαρκαστικά και καυστικά, τα σχέδιά του καταγγέλλουν την υποκρισία του αστικού τρόπου ζωής, πριν κάνουν μια συντηρητική πολιτική στροφή. Προσηλυτίζεται στον καθολικισμό και πλέον επιλέγει θέματα σχετικά με την αδικία και τη φτώχεια.
Το θέμα της χορεύτριας είναι πολύ οικείο για τον καλλιτέχνη, ο οποίος από τα πρώτα του βήματα είχε λατρέψει τον κόσμο του χορού. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1870, χάρη στον Degas, είχε την ευκαιρία να παρατηρεί τις χορεύτριες από κοντά και να ανακαλύψει τα παρασκήνια της Όπερας του Παρισιού, ενός μηχανισμού λαμπερού όσο και νοσηρού. Πολύ σύντομα, προφανώς λόγω της δηκτικής ματιάς του γελοιογράφου, παύει να ενδιαφέρεται για την απατηλή λάμψη και στρέφεται προς την ασχημοσύνη πίσω από το σκηνικό. Στους πίνακές του, τις περισσότερες φορές, αναπαριστά τη χορεύτρια ως ανδρική λεία και όχι ενώ ξεδιπλώνει την τέχνη της.
Πάντως, στο παρόν σχέδιο, φιλοτεχνημένο την εποχή που το έργο του Forain στρέφεται προς μια πιο ηθικολογική κατεύθυνση, συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο: η χορεύτρια απεικονίζεται μόνη, ντυμένη με την παραδοσιακή φούστα από τούλι, με κομψότητα, χάρη, λυρισμό. Αυτή τη φορά η αμφισημία του μηνύματος του καλλιτέχνη δεν βρίσκεται στη σκηνή που έχει ζωγραφίσει, αλλά στην ατμόσφαιρα που δημιουργεί: τα κυρίαρχα ψυχρά χρώματα, η αδρομερής επεξεργασία των χαρακτηριστικών του προσώπου, η χρήση του παστέλ, δίνουν στην τόσο χαριτωμένη χορεύτρια μια έκφραση θλίψης, απόγνωσης σχεδόν. Μέσα από την καλοπροαίρετη αλλά αδυσώπητη ματιά του ενώπιον της αδικίας, η πινελιά του περιγράφει την ανθρώπινη συνθήκη με ειλικρίνεια, τιμιότητα και βαθιά συμπόνια.
.