Paul Petrides, Παρίσι
Alex Reid & Lefevre, Λονδίνο
Lady Baillie, Λονδίνο
Ιδιωτική συλλογή, από το 1971
XIX and XX Century French Paintings, Λονδίνο, The Lefevre Gallery, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 1956, αρ. 6, εικ.
XIX and XX Century French Paintings, Λονδίνο, The Lefevre Gallery, 4-27 Νοεμβρίου 1971, αρ. 14, εικ.
Ματιές στον αιώνα, Άνδρος, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, 28 Ιουνίου-20 Σεπτεμβρίου 1998, σσ. 62-63, εικ. σ. 63
The Studio, τόμ. 152, τ. 765, Δεκέμβριος 1956, σ. 189, εικ.
Ανάμεσα στις θεματικές που αγαπούσε ο Modigliani οι Καρυάτιδες ξεχωρίζουν λόγω του αριθμού σχεδίων και πινάκων που τους αφιέρωσε. Εκτός από τις κόρες που κοσμούν το Ερέχθειο στην Ακρόπολη, ο Modigliani είχε εξοικειωθεί με τις παραλλαγές της Καρυάτιδας που απαντώνται στις τέχνες των φυλών Χμερ ή του Κόλπου της Γουινέας στην Αφρική χάρη στις επισκέψεις του στα μουσεία του Παρισιού, κυρίως στο Louvre και στο Μουσείο Εθνογραφίας του Τροκαντερό.
Πρόκειται για μορφή που εξελίσσεται: αρχικά, λίγη σημασία φαίνεται πως έχει το φύλο κι η έμφαση δίνεται στην ιερατική όψη της σιλουέτας και στην εμφανή γαλήνη του προσώπου. Συν τω χρόνω, η Καρυάτιδα θα καθίσει, κατόπιν θα γονατίσει, ώσπου θα καταλήξει να στηρίζεται μόνο στο ένα γόνατο. Η μετατόπιση της θέσης θα επιτρέψει στον καλλιτέχνη να αναδείξει την αρμονία του σώματος της Καρυάτιδας, τονίζοντας τη λεπτή μέση, τις καμπύλες του στήθους, της κοιλιάς και των μηρών, καθώς και τη μεγαλοπρέπεια της κατατομής. Το μοντέλο χάνει τη γλυπτική όψη του και συγγενεύει μάλλον με τα αφρικανικά τοτέμ, στα οποία η σιλουέτα αποτελεί πάντοτε σύμβολο υπέρβασης της ανθρώπινης φύσης. Τότε η Καρυάτιδα αποκαλύπτεται όπως τη φαντάζεται ο Modigliani, που θα ήθελε να είναι γλύπτης, κυρίαρχος του υλικού, αλλά η εύθραυστη υγεία του τον αναγκάζει να χρησιμοποιεί μολύβι και πινέλο.
Η εκδοχή της Καρυάτιδας που παρουσιάζεται εδώ είναι ενδεχομένως από τις τελευταίες που φιλοτέχνησε ο Modigliani γύρω στο 1914. Δουλεμένη με μολύβι και γκουάς, θυμίζει τόσο τις Ελληνίδες αδελφές της με τις περίτεχνες κόμες όσο και τις Αφρικανές εξαδέλφες της, με τις μορφές τους να αποτελούν ωδή στη γονιμότητα και πρόσωπα που πλησιάζουν πολύ τη μάσκα. Η σάρκα αναδεικνύεται με τόνο εξαιρετικά ρεαλιστικό, η ψυχρότητα όμως των γαλάζιων περιοχών γύρω της έρχεται να τη μετατρέψει σε είδωλο. Τούτη η όλο καμπύλες μορφή, τοποθετημένη σε βάθρο, δεν είναι ούτε απολύτως γυναίκα ούτε απολύτως άγαλμα. Αν και είναι φανερό ότι έχει σχεδιαστεί γρήγορα, πυρετωδώς, δείχνει απόλυτα ολοκληρωμένη και, ως εκ τούτου, πιστή στην εντελώς προσωπική θέαση του δημιουργού της και στην οικουμενική συμβολική σημασία της.
.
