Ed Ruscha (1937 - )

Ο Ed Ruscha ανέκαθεν αναγνώριζε τη σημαντική επιρροή των κόμικς στην καλλιτεχνική του διαμόρφωση. Σπούδασε άλλωστε γραφικές τέχνες και εργάστηκε σε αυτό τον τομέα, ώσπου ένα ταξίδι στην Ευρώπη τον κάνει να συνειδητοποιήσει ότι βαθύτερη επιθυμία του είναι να γίνει ζωγράφος. Στους πρώτους του πίνακες ενσωματώνει λέξεις και χρησιμοποιεί δάνεια από την κουλτούρα της εικόνας και τον κόσμο της διαφήμισης. Επίσης από νωρίς δοκιμάζει κάθε είδους τεχνικές, μέσα και εργαλεία, όπως τον αερογράφο, που κάνει τα περιγράμματα πιο ρευστά, ακόμη και ομιχλώδη, επιτυγχάνοντας συγχρόνως ένα πιο ραφιναρισμένο κράμα χρωμάτων. Εργαλείο ιδανικό για σκιαγραφήματα, όρο χρησιμοποιούμενο από την αρχαιότητα για να υποδείξει έργα όπου οι λεπτομέρειες σχεδιάζονται βάσει της σκιάς που ρίχνει ένα αντικείμενο.

Στις θεματικές που τον απασχολούν σε αυτό το πλαίσιο περιλαμβάνεται η θαλασσογραφία, είδος εξαιρετικά δημοφιλές από το 17ο μέχρι το 19ο αιώνα. Δεν τον απασχολούν όμως οι λεπτομέρειες του πλοίου ή η επεξεργασία της θάλασσας και του ουρανού. Επιλέγοντας να υπαινίσσεται μόνο τη φιγούρα του πλοίου, το κάνει παρουσία φασματική, απειλητική και απειλούμενη μαζί, όπου ουρανός και θάλασσα μοιάζουν να συγχέονται μέσα σε μια εχθρική ομίχλη, που καταθλίβει, αλλά και μαγνητίζει. Αντλώντας εικόνες όχι από την προσωπική εμπειρία του, αλλά από περιοδικά και φωτογραφίες, ο ζωγράφος, πιστός στην ιδέα της pop art, διερευνά θέματα παρόντα στο συλλογικό ασυνείδητο, όχι για να τα προσεγγίσει με νέα ματιά, αλλά για να τα επεξεργαστεί ως εικόνες, με απόσταση, ειρωνεία και μια δόση χιούμορ.

Το ταξίδι της επιστροφής, ένα δίπτυχο τεραστίων διαστάσεων, είναι από τα πρώτα σκιαγραφήματα και τις πρώτες θαλασσογραφίες που φιλοτέχνησε ο Ruscha. Η απάλειψη κάθε στοιχείου που θα παρέπεμπε στο στερεότυπο του είδους της θαλασσογραφίας, οι πολύ μεγάλες διαστάσεις, το κάνουν έργο σχεδόν αφηρημένο, όπου η pop ιδέα υποχωρεί προκειμένου να διεγείρει στο θεατή μια επιθυμία ενδοσκόπησης και στοχασμού βαθύτερου απ’ ό,τι μπροστά σ’ ένα απλό κλισέ. Η αποκλειστική χρήση μαύρου και άσπρου ενισχύει αυτή την εντύπωση, παραπέμποντας στη φωτογραφία και στον κινηματογράφο ως πηγές έμπνευσής του. Οι μαύρες, φλου φιγούρες, με τη μουντάδα που τις περιβάλλει, μοιάζουν απαθανατισμένες από κάμερα άλλης εποχής, μετέωρες μέσα σε μια ρέουσα κίνηση. Χρησιμοποιώντας τον αερογράφο, ο Ruscha δεν εκτελεί πια τις γνωστές κινήσεις του ζωγράφου με το πινέλο. Βρίσκεται πιο κοντά στην αποστασιοποιημένη θέση του φωτογράφου, που αναζητά την κατάλληλη στιγμή για να πιέσει το κουμπί. Για τον Ruscha, που ασχολήθηκε πολύ με τη φωτογραφία και επιπλέον γύρισε ορισμένες ταινίες, η συσχέτιση των κόσμων της ζωγραφικής, της εικόνας και της κίνησης είναι γόνιμη και συναρπαστική.

.

.