Λουκάς Σαμαράς (1936 - 2024)

Chair Transformation

Μεταμόρφωση καρέκλας
1969-1970
    Ξύλο
107 × 102 × 30 εκ.
Εκτίθεται
Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή, Αθήνα
Όροφος 3ος
Κωδικός Ξενάγησης
328
Φωνητική ξενάγηση

O Λουκάς Σαμαράς γεννήθηκε το 1936 στην Καστοριά και σε ηλικία δώδεκα ετών μεταναστεύει με τη μητέρα του στη Νέα Υόρκη. Ο πατέρας του είχε μεταβεί εκεί ήδη με το ξέσπασμα του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Σπουδάζει στο School of Arts and Sciences του Πανεπιστημίου Rutgers, όπου συνδιαλέγεται με καλλιτέχνες όπως ο Allan Kaprow (Άλαν Κάπροου), ο George Segal (Τζορτζ Σίγκαλ) και ο Claes Oldenburg (Κλάες Όλντενμπουργκ), εκ των πρωτεργατών της ποπ αρτ, ο οποίος τον εντάσσει στη λεγόμενη Σχολή του Νιου Τζέρσεϋ. Συνεχίζει σπουδές στην ιστορία της τέχνης στο Πανεπιστήμιο Columbia, ενώ η ανάγκη του για διερεύνηση και άλλων εκφραστικών μέσων τον οδηγεί, το 1961, στη σχολή δραματικής τέχνης της ηθοποιού Stella Adler (Στέλλα Άντλερ). Το ταλέντο του δεν αργεί να αναγνωριστεί και το πολύπλευρο έργο του τον καθιερώνει ως έναν από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους της μεταπολεμικής μοντέρνας τέχνης.

Στα πρώτα του καλλιτεχνικά βήματα καταπιάνεται με τη ζωγραφική, τη γλυπτική, τη χαρακτική, αλλά ακόμη πιο έντονα τον κερδίζει η φωτογραφία, που κυριαρχεί σε μεγάλο εύρος του έργου του, με έντονη κλήση στις αυτοπροσωπογραφίες αποτυπωμένες σε φιλμ πολαρόιντ, τις οποίες αναπαράγει και μορφοποιεί με τρόπο που συχνά προκαλεί και προβληματίζει. Ο Σαμαράς δημιουργεί ένα απολύτως προσωπικό ιδίωμα, με τον εαυτό του να αποτελεί το μεγαλύτερο θεματικό πεδίο, κάτι που ο ίδιος ερμηνεύει από μια σκοπιά «ηδονοβλεψία».

Το έργο της συλλογής μας ανήκει σε μια ενότητα είκοσι πέντε γλυπτών με τίτλο «Chair transformations» («Μεταμορφώσεις καρέκλας»), που αντιπροσωπεύει μια καθοριστική στιγμή στην πορεία του, καθώς αρχίζει να εξερευνά τρόπους για να μετατρέψει καθημερινά χρηστικά αντικείμενα σε έργα τέχνης. Έτσι, στα μέσα της δεκαετίας του 1960, αρχίζει να αντιμετωπίζει το συγκεκριμένο αντικείμενο ως γλυπτό, επαναπροσδιορίζοντάς το σε διάφορες μορφές. Οι καρέκλες αποτελούν κεντρικό μέρος του προσωπικού λεξιλογίου του και εμφανίζονται στο έργο του με ποικίλα μέσα και υλικά. Σύμφωνα με τον Σαμαρά, οι καρέκλες του και άλλες σειρές «Μεταμορφώσεων» αναιρούν την πιθανότητα ενός μοναδικού πλατωνικού ιδανικού ως μέτρου για οποιοδήποτε φυσικό πράγμα. Πράγματι, αυτές οι καρέκλες αψηφούν τον σκοπό για τον οποίο φτιάχτηκαν. Οι περισσότερες δεν είναι πια λειτουργικές, αφού δεν μπορεί κανείς να καθίσει. Λειτουργούν, αντίθετα, ως ποιητικά υποκατάστατα ενός απόντος σώματος, φανταστικά και συχνά χιουμοριστικά, αξιώνοντας την παρουσία τους ως έργων τέχνης.

Το πνεύμα του Σαμαρά δεν εφησυχάζει ποτέ: εξακολουθεί να δημιουργεί μέχρι σήμερα και να διευρύνει το έργο του στον χώρο των ψηφιακών μέσων (computer art), συνδυάζοντας φωτογραφία και εικονική πραγματικότητα με τη δημιουργία ταινιών μικρής διάρκειας με μουσική επένδυση, τις αποκαλούμενες «Photoflicks» («Φωτοταινίες»).

Έργα του υπάρχουν σε σημαντικές συλλογές και μουσεία στις ΗΠΑ και αλλού, ενώ στην Ελλάδα το 2005 οργανώθηκε στην Εθνική Πινακοθήκη η αναδρομική έκθεση Περιπέτειες στο Εγώ.

.

.

Λουκάς Σαμαράς
(1936 - 2024)
Φύλο
Άνδρας
Εθνικότητα
Ελληνική, Αμερικανική
Όνομα
Λουκάς
Επώνυμο
Σαμαράς
Γέννηση
Καστοριά, Ελλάδα, 1936
Θάνατος
Νέα Υόρκη, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, 2024