Johanna van Gogh-Bonger, Άμστερνταμ
Ambroise Vollard, Παρίσι
Dr. Alfred Wolff, Μόναχο, 1912 και 1924
J. K. Thannhauser, Μόναχο, 1948 περίπου
Vincent Astor, Νέα Υόρκη, μέχρι το 1955
M. Knoedler, Νέα Υόρκη, 1955-1956
Δωρεά κυρίου και κυρίας Richard Bernhardt για το Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη, 1956
Marlborough Fine Art, Λονδίνο
Ιδιωτική συλλογή, από το 1972
Tentoonstelling Vincent van Gogh, Άμστερνταμ, Stedelijk Museum, 1905, αρ. 203
Tentoonstelling van schilderijendoor Vincent van Gogh, Ουτρέχτη, Vereeniging «Voor de Kunst», 1905, αρ. 52
Tentoonstelling Vincent van Gogh, Ρότερνταμ, Kunstzalen Oldenzeel, 1906, αρ. 49
Paul Gauguin 1848-1903, Μόναχο, Moderne Galerie Thannhauser, καλοκαίρι 1910
Internationale Kunstausstellung des Sonderbundes Westdeutscher Kunstfreunde und Künstler zu Köln, Κολωνία, Städtische Ausstellungshalle, 1912, αρ. 95
Ausstellung Vincent van Gogh 1853-1890, Στουτγκάρδη, Württembergischer Kunstverein, 1924, αρ. 39
Allgemeine Kunst-Ausstellung, Μόναχο, Münchner Glaspalast, 1926, αρ. 2093
Post-Impressionists, Λονδίνο, Royal Academy of Arts, 17 Νοεμβρίου 1979-30 Μαρτίου 1980, αρ. 511
Κλασικοί της μοντέρνας τέχνης, Άνδρος, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, 27 Ιουνίου-19 Σεπτεμβρίου 1999, σσ. 84-89, εικ. σσ. 84-87
Van Gogh and the Olive Groves, Άμστερνταμ, Van Gogh Museum, 11 Μαρτίου-12 Ιουνίου 2022
Willem Sherjon και Willem Josiah de Gruyter, Vincent van Gogh’s Great Period: Arles, Saint-Rémy and Auvers-sur-Oise, Άμστερνταμ, 1937, αρ. 69
Jacob-Baart de la Faille, The Works of Vincent van Gogh: His Paintings and Drawings, Νέα Υόρκη, έκδοση αναθεωρημένη, 1970, αρ. 654, εικ. σ. 258
Ronald Pickvace, Van Gogh in Saint-Rémy and Auvers, κατάλογος έκθεσης, The Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη, 1986
Walter Feilchenfeldt, Vincent van Gogh & Paul Cassirer, Berlin. The Reception of Vincent van Gogh in Germany from 1901 to 1912, Ζβόλε, Rijksmuseum Vincent van Gogh, 1988
Colin B. Bailey, Joseph J. Rishel και Mark Rosenthal, Masterpieces of Impressionism & Post-Impressionism, The Annenberg Collection, κατάλογος έκθεσης, The Philadelphia Museum of Art, 1989. Η προέλευση του έργου Alyscamps της Συλλογής Annenberg [F655] αποδίδεται λανθασμένα στους ιδιοκτήτες του παρόντος έργου [F654], ακολουθεί διόρθωση στην υποσημείωση 4, σ. 194
Ingo F. Walther και Rainer Metzger, Vincent van Gogh, The Complete Paintings, Κολωνία, 1990, τόμ. 2, εικ. σ. 596
Georges Charensol (επιμ.), Vincent van Gogh: Correspondance générale, Παρίσι, 1990, τόμ. 3, σσ. 619, 624, 629
Jan Hulsker, The Complete Van Gogh: Paintings, Drawings, Sketches, αναθεωρημένη και επαυξημένη έκδοση του αναλυτικού καταλόγου, Άμστερνταμ και Φιλαδέλφεια, 1996, αρ. 1868, εικ. σ. 429
Μετά τον αυτοακρωτηριασμό μέρους του αριστερού αυτιού του λίγο πριν από τα Χριστούγεννα του 1888, ο Vincent van Gogh μεταφέρεται στο νοσοκομείο της Αρλ. Δείχνει να συνέρχεται αρκετά γρήγορα, αλλά η επανερχόμενη ψυχολογική αστάθεια σε συνδυασμό με τις αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας οδηγούν στον εγκλεισμό του στην ψυχιατρική κλινική του Σαιν-Ρεμύ-ντε-Προβάνς, όπου θα παραμείνει ένα χρόνο.
Στο άσυλο ο Van Gogh δουλεύει ακατάπαυστα, μερικές φορές ακόμη και στη διάρκεια των κρίσεών του, και είναι εκπληκτικό πώς αυτή η γαλήνη, η ηρεμία, διαφαίνεται στους πίνακες που ζωγράφισε εκεί. Αρχικά ζωγραφίζει το πρόσωπό του, το δωμάτιό του, τους διαδρόμους, κατόπιν τους κοντινούς κήπους. Όταν του δίνεται άδεια να βγαίνει έξω, στρέφει την προτίμησή του στα βουνά, στα κυπαρίσσια και, κυρίως, στα χωράφια με τις ελιές. Τον Απρίλιο του 1889 γράφει στον αδελφό του ότι η ελιά είναι «κάτι τόσο ξεχωριστό και εξαιρετικό! [...] Υπερβολικά όμορφο για να τολμήσω να το ζωγραφίσω ή να μπορέσω να το συλλάβω [...] Η ελιά είναι άλλο πράγμα, είναι Delacroix, αν θέλουμε να τη συγκρίνουμε με κάτι». Τον Ιούνιο του 1889, οπότε του επιτρέπουν τους περιπάτους πέριξ του ασύλου, βρίσκει το θάρρος να τις απεικονίσει, προσπάθεια όχι εύκολη.
Στη ζωγραφική του τον καθοδηγεί η επιθυμία να ζωγραφίζει θέματα απλά, που τα αντλεί από τη γη, από τη φύση. Μένει πολλές ώρες έξω στους ελαιώνες, ώσπου στις αρχές Δεκεμβρίου κατορθώνει να αποτυπώσει τρεις γυναίκες ενώ μαζεύουν ελιές. Ζωγραφίζει συνολικά τρία έργα, από τα οποία η εκδοχή που παρουσιάζεται εδώ φτιάχτηκε εμπρός στο θέμα.
Και στις τρεις συνθέσεις η χρωματική γκάμα είναι, όπως την περιγράφει ο ίδιος ο Van Gogh, απαλή, γαλήνια. Και οι τρεις είναι δουλεμένες με παχιές στρώσεις, δίνοντας έτσι ωραία υφή στον καμβά. Οι μικρές, δυναμικές πινελιές κάνουν όλα τα στοιχεία να δείχνουν ζωντανά: τα φύλλα των δένδρων που σαλεύουν στον άνεμο, τους ροζιασμένους από τα χρόνια κορμούς, την οργωμένη γη, τον άστατο ουρανό, τις γυναίκες που δουλεύουν. Όμως ούτε το τσουχτερό κρύο ούτε ο μόχθος διαφαίνονται στο αποτέλεσμα: αισθάνεται κανείς αληθινή αρμονία με την ευεργετική φύση. Η παρούσα Συγκομιδή της ελιάς ξεχωρίζει από τα δύο αντίγραφά της χάρη στον αυθορμητισμό που προκύπτει από τη ζωγραφική δημιουργία in situ. Αυτό κάνει τη σύνθεση «πιο χρωματισμένη», τις πινελιές πιο νευρικές και, επομένως, λιγότερο ακριβείς. Το μέρος που φαίνεται να δουλεύτηκε με μεγαλύτερη θέρμη είναι ο ουρανός, προπαντός η κάτω αριστερή γωνία, όπου οι στρώσεις δείχνουν πολύ παχιές. Εκεί βλέπουμε γαλάζιο, λευκό, ροζέ, αλλά και βιολετί και κίτρινο. Και όσο πλησιάζουμε τον πίνακα τόσο διακρίνουμε ότι η παλέτα, που ήθελε να είναι απλή, είναι στην πραγματικότητα πολύ πιο σύνθετη, κι αυτό σε κάθε λεπτομέρεια του πίνακα.
.
