Galerie Alice Pauli, Λωζάννη
Ιδιωτική συλλογή, από το 1984
Balthus, Giacometti, Bonnard: Dessins de collections, Λωζάννη, Galerie Alice Pauli, 17 Μαΐου-14 Ιουλίου 1984, αρ. 11, εικ.
Balthus, Άνδρος, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, 30 Ιουνίου-17 Σεπτεμβρίου 1990, αρ. 88, εικ. σ. 112 (η έκθεση μεταφέρθηκε στη Ρώμη, υπό την αιγίδα της Ακαδημίας της Γαλλίας στη Ρώμη, Villa Medici, 9 Οκτωβρίου-18 Νοεμβρίου 1990, κατ. Balthus a la Villa Medici, εικ. σ. 155)
Ματιές στον αιώνα, Άνδρος, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, 28 Ιουνίου-20 Σεπτεμβρίου 1998, σσ. 118-119, εικ. σ. 119
Από το 1961 μέχρι το 1977, καθ’ όλη τη διαμονή του στη Ρώμη ως διευθυντής στη Βίλλα των Μεδίκων, ο Balthus ζωγραφίζει μόλις είκοσι ελαιογραφίες. Τη μείωση στη ζωγραφική παραγωγή του έρχεται να εξισορροπήσει το ενδιαφέρον του για το σχέδιο: ο Balthus δεν το βλέπει ως απλή προπαρασκευή ενός πίνακα, αλλά ως αυθύπαρκτο έργο, η δημιουργία του οποίου απαιτεί αυτοτελή προσέγγιση.
Τα νεαρά κορίτσια αποτελούν κυρίαρχη θεματική του. Η Michelina, κόρη υπαλλήλου της Βίλλας, εμφανίζεται το 1970 και, στη διάρκεια των χρόνων που ποζάριζε, θα δημιουργηθούν πολλές δεκάδες έργα σε χαρτί, δείχνοντας το πέρασμά της από την παιδική ηλικία στην εφηβεία. Εξηγώντας τη συγκεκριμένη του προτίμηση, ο Balthus λέει ότι «[…] το ζήτημα είναι να ξαναβρείς, μέσα από το χάδι του σχεδίου, τη χάρη της παιδικότητας που χάνεται τόσο γρήγορα κι η ανάμνησή της μας αφήνει για πάντα απαρηγόρητους […] Γι’ αυτό, δεν παύω να εξεγείρομαι με βλακώδεις ερμηνείες που ισχυρίζονται ότι τα κορίτσια μου είναι αποτέλεσμα ερωτικής φαντασίας. Αν ισχυρίζεται κανείς κάτι τέτοιο, σημαίνει πως δεν τα καταλαβαίνει, διότι αυτό που με απασχολεί είναι η αργή τους μεταμόρφωση από την κατάσταση του αγγέλου σε αυτή της νέας κοπέλας, θέλοντας να συλλάβω τη στιγμή ενός περάσματος, όπως θα το ονόμαζα». Η ίδια η Michelina, μερικές δεκαετίες αργότερα, δεν θα αφήσει περιθώριο για οποιοδήποτε διφορούμενο στη μεταξύ τους σχέση: «Προσπαθεί να βρει μέσα μας πράγματα που μπορεί να αναπαραστήσει, όψεις που δεν είναι απλώς σωματικές. Προσπαθεί να μεταγράψει αυτό που είσαι· επομένως, όλα εξαρτώνται από το μοντέλο, αν μπορεί να αποκαλυφθεί στον καλλιτέχνη».
Στο σχέδιο Η Michelina σε πολυθρόνα με σηκωμένα χέρια βρισκόμαστε πολύ απλά μπρος στην αφοπλιστική μέσα στην ειλικρίνειά της παιδικότητα, που δεν έχει επίγνωση του πρωταρχικού ρόλου της στην πραγματοποίηση ενός έργου τέχνης και δεν προσπαθεί ούτε να ποζάρει ούτε να αρέσει. Παρά τη μουτρωμένη έκφρασή της, μολονότι σωριασμένη, θα λέγαμε, στην πολυθρόνα, δεν παύει να είναι χαριτωμένη και, κυρίως, να έχει αποδεχτεί ότι πρέπει να περιμένει, τανυζόμενη περίπου σαν αιλουροειδές. Σε αντάλλαγμα, δεν ζητά παρά ένα πράγμα: χρόνο για να ονειροπολεί, να παίζει και, σύμφωνα με μαρτυρία εκείνης της περιόδου, να διαβάζει τις περιπέτειες …του Τεντέν.
.
