Pablo Picasso (1881 - 1973)

Femme nue aux bras levés

Γυμνή γυναίκα με σηκωμένα χέρια
1907
    Λάδι σε καμβά
150 × 100 εκ.
Υπογραφές
Υπογραφή «Picasso» (άνω δεξιά)
Προέλευση

Ambroise Vollard, Παρίσι

Paul Guillaume, Παρίσι

Valentine Galleries, Νέα Υόρκη

Walter P. Chrysler, Νέα Υόρκη

Acquavella Galleries, Νέα Υόρκη

Ιδιωτική συλλογή, από το 1976

Εκθέσεις

Exposition Pablo Picasso, Παρίσι, Galerie Georges Petit, 16 Ιουνίου-30 Ιουλίου 1932, αρ. 69

Picasso II, Ζυρίχη, Kunsthaus, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 1932, αρ. 6, εικ.

Cubism and Abstract Art, Νέα Υόρκη, Museum of Modern Art, Απρίλιος 1936, αρ. 207, εικ. 14

Picasso 1901-1937, Νέα Υόρκη, Valentine Galleries, Νοέμβριος 1937, αρ. 11

Figure Painting by Picasso, Νέα Υόρκη, Marie Harriman Gallery, Φεβρουάριος 1939, αρ. 4

The Sources of Modern Painting, Βοστώνη, Institute of Modern Art, 2 Μαρτίου-9 Απριλίου 1939, εικ. σ. 54, Νέα Υόρκη, Wildenstein & Co., 25 Απριλίου-20 Μαΐου 1939, αρ. 33, εικ. σ. 48

Picasso: Forty Years of His Art, Νέα Υόρκη, Museum of Modern Art, 15 Νοεμβρίου 1939-7 Ιανουαρίου 1940, Σικάγο, The Art Institute, 1 Φεβρουαρίου-3 Μαρτίου 1940, Σαιντ Λούις, Art Museum, 16 Μαρτίου-14 Απριλίου 1940, Βοστώνη, Museum of Fine Arts, 26 Απριλίου-25 Μαΐου 1940, αρ. 72, εικ.

Collection of Walter P. Chrysler Jr., Ρίτσμοντ, Virginia Museum of Fine Arts, 16 Ιανουαρίου-4 Μαρτίου 1941, Φιλαδέλφεια, Museum of Art, 29 Μαρτίου-11 Μαΐου 1941, αρ. 157, εικ. σσ. 86-87

Picasso, Τορόντο, Art Gallery, Απρίλιος 1949, αρ. 5

Expressionism 1900-1955, Μινεάπολις, Walker Art Centre, 22 Ιανουαρίου-11 Μαρτίου 1956, Βοστώνη, Institute of Contemporary Art, 11 Απριλίου-13 Μαΐου 1956, Σαν Φρανσίσκο, Museum of Art, 6 Ιουνίου-22 Ιουλίου 1956, Σινσινάτι, Contemporary Arts Center, 28 Αυγούστου-25 Σεπτεμβρίου 1956, Βαλτιμόρη, Museum of Art, 10 Οκτωβρίου-4 Νοεμβρίου 1956, Μπάφαλο, Albright Art Gallery, 17 Νοεμβρίου-30 Δεκεμβρίου 1956, εικ.

French Paintings 1789-1929 from the Collection of Walter P. Chrysler Jr., Ντέιτον, Art Center, 25 Μαρτίου-22 Μαΐου 1960, αρ. 113, εικ. σ. 121

Picasso, Λονδίνο, The Tate Gallery, 6 Ιουλίου-18 Σεπτεμβρίου 1960, εικ. 9A, σσ. 22-23

The Controversial Century 1850-1950, Προβινστάουν, Chrysler Art Museum, Οτάβα, National Gallery of Canada, 1962, εικ.

The Heroic Years: Paris, 1908-1914, Χιούστον, The Museum of Fine Arts, 20 Οκτωβρίου-8 Δεκεμβρίου 1965

Picasso Retrospective, Νόρφολκ, Chrysler Museum, 17 Ιουνίου-21 Ιουλίου 1973

Carnegie Institute Celebration, Πίτσμπουργκ, Carnegie Institute, 25 Οκτωβρίου 1974-5 Ιανουαρίου 1975

Picasso, Νέα Υόρκη, Acquavella Galleries, 16 Απριλίου-17 Μαΐου 1975, εικ.

Pablo Picasso: A Retrospective, Νέα Υόρκη, Museum of Modern Art, 1 Μαΐου-30 Σεπτεμβρίου 1980, εικ. 101

Picasso 1881-1981, Βασιλεία, Galerie Beyeler, Απρίλιος-Ιούλιος 1981, αρ. 5

«Primitivism» in 20th Century Art: Affinity of the Tribal and the Modern, Νέα Υόρκη, Museum of Modern Art, 5 Σεπτεμβρίου 1984-15 Ιανουαρίου 1985, εικ. σ. 269

Transform. Bild Objekt Skulptur im 20. Jahrhundert, Βασιλεία, Kunstmuseum, 14 Ιουνίου-27 Σεπτεμβρίου 1992

Κλασικοί της μοντέρνας τέχνης, Άνδρος, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, 27 Ιουνίου-19 Σεπτεμβρίου 1999, σσ. 102-103, εικ. σ. 103

Matisse Picasso, Λονδίνο, Tate Modern, 11 Μαΐου-18 Αυγούστου 2002

Βιβλιογραφία

Georges Salles, «Réflexions sur l’art nègre», Cahiers d’art, τ. 7-8, 2ος χρόνος, 1927, σ. 247

Jean Cassou, Picasso, Νέα Υόρκη, 1940, εικ. σ. 60

Alfred Hamilton Barr Jr., Picasso: Fifty Years of His Art, κατάλογος έκθεσης, Νέα Υόρκη, Museum of Modern Art, 1946, σ. 60

Frank Elgar, Picasso, Νέα Υόρκη, Tudor, 1956, εικ. σ. 192

Paul Eluard, Pablo Picasso, Νέα Υόρκη, Philosophical Library, 1947, εικ. σ. 72

Robert J. Goldwater, Primitivism in Modern Painting, Νέα Υόρκη, 1938, εικ. XX, 36, εικ. στο εξώφυλλο και στο εσωτερικό

Helen Frances Mackenzie, Understanding Picasso, Σικάγο, 1940, εικ. IV

Bernard S. Meyers, Modern Art in the Making, Νέα Υόρκη, 1950, εικ. 149

James Johnson Sweeney, Plastic Redirections in 20th Century Painting, Σικάγο, 1934, εικ. 4

Christian Zervos, Histoire de l’Art Contemporain, Παρίσι, 1938, εικ. σ. 196

Reginald Howard Wilenski, Modern French Painters, Νέα Υόρκη, 1940, εικ. 55A

Christian Zervos, Picasso, Παρίσι, 1940, τόμ. II, εικ. 35, σ. 19

The Critic, τόμ. XIX, τ. 2, Οκτώβριος-Νοέμβριος 1960, σ. 14

Lael Wertenbaker και συντάκτες της Time-life Books, The World of Picasso, Νέα Υόρκη, Time-Life Library of Art, 1967, εικ. σ. 69

Pierre Daix, «L’Historique des Demoiselles d’Avignon», Les Demoiselles d’Avignon, Παρίσι, Musée Picasso, τόμ. II, 1988

John Richardson, A Life of Picasso, Volume II: 1907-1917, Νέα Υόρκη, Random House, 1996, σ. 38, εικ. σ. 39

Εκτίθεται
Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή, Αθήνα
Όροφος 1ος
Κωδικός Ξενάγησης
121
Φωνητική ξενάγηση

Η Γυμνή γυναίκα με σηκωμένα χέρια είναι, κατά πάσα βεβαιότητα, η πρώτη ελαιογραφία που ο Picasso ολοκληρώνει μετά το αριστούργημά του Οι δεσποινίδες της Αβινιόν. Τα δύο έργα αποτελούν σημείο εκκίνησης μιας πολύ ευρύτερης περιπέτειας, του κυβισμού.

Στον πίνακα διακρίνουμε τη σύνθεση των πολλαπλών και ετερόκλητων επιδράσεων του Picasso, με σκοπό μια εντελώς πρωτότυπη δημιουργία, απαλλαγμένη από οποιαδήποτε αναφορά στο παρελθόν. Θα ήταν βέβαια σφάλμα να θεωρήσουμε τη Γυμνή γυναίκα με σηκωμένα χέρια ως ένα από τα πρώτα αμιγώς κυβιστικά έργα. Διαπιστώνουμε εντούτοις την αιφνίδια στροφή του Picasso σε σχέση με το νατουραλισμό, την απεικόνιση και την κλασική προοπτική. Η τρίτη διάσταση, που τόσο επίπονα προσπαθούσαν για χρόνια οι ζωγράφοι να αναδημιουργήσουν, εξαφανίζεται. Οι σιλουέτες, τα φόντα, τα παρελκόμενα αποδίδονται στο δισδιάστατο χώρο που επιβάλλει η δουλειά στον καμβά. Χάρη στην επεξεργασία όλων αυτών των στοιχείων σε γεωμετρικά σχήματα, ο θεατής καλείται να ανασυστήσει την προοπτική καθαρά διανοητικά.

Η γκάμα χρωμάτων που χρησιμοποιήθηκε είναι σκούρα, επιθετική. Κυριαρχεί το κοκκινόμαυρο φόντο και μια σιλουέτα που μόνο ο θώρακάς της προσθέτει κάποια φωτεινή λάμψη. Η γαλάζια πτύχωση δεξιά αμβλύνει κάπως αυτή την εντύπωση, αλλά δεν μπορεί να αποκρύψει το γεγονός ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια εικόνα σπάνιας τραχύτητας. Η αγριότητα γίνεται αισθητή επίσης στην επεξεργασία της σιλουέτας. Τα ανασηκωμένα, ενωμένα πίσω από το κεφάλι χέρια δημιουργούν εντύπωση κίνησης, αλλά η γυναίκα έχει απαθανατιστεί σε γονατιστή στάση, με το αριστερό γόνατο να ακουμπά κάτω και το δεξί μετέωρο. Το κεφάλι είναι εξίσου μεγάλο με το θώρακα, ο οποίος με τη σειρά του έχει το ίδιο μέγεθος με τις γάμπες. Το σώμα έχει σχεδιαστεί σαν μια σύγκρουση ανάμεσα σε καμπύλες, κοφτές διαγραμμίσεις του χώρου. Όσο για το πρόσωπο, το ωοειδές σχήμα του παραπέμπει σαφώς σε μάσκα, εντύπωση που επιτείνουν τα μάτια, εντελώς μαυρισμένα, που τα φαιδρύνουν ελάχιστα τα γκριζωπά περιγράμματα τα οποία, λόγω της παχιάς στρώσης χρώματος, γίνονται το κεντρικό σημείο του πίνακα. Η πυκνή σκιά, φτιαγμένη με μαύρες διαγώνιες γραμμές δεξιά από την υπέρμετρα επιμήκη μύτη, ο πολύ αδρός υπαινιγμός του στόματος, η απουσία μαλλιών την ανυψώνουν σε θέση ειδώλου, ενός θηλυκού οικουμενικού συμβόλου.

Στον πίνακά μας η γυναίκα δεν κρύβεται, δεν αιφνιδιάζεται, δεν συλλαμβάνεται σε στιγμή αδυναμίας. Αντίθετα, διεκδικεί τη γυμνότητά της με δυναμισμό, που παραπέμπει σε ορισμένη αρρενωπότητα. Μόνη, χωρίς άλλα εξωτερικά στοιχεία να αποσπούν το βλέμμα του θεατή, μοιάζει να επιτίθεται στα ίδια τα θεμέλια του θηλυκού ιδεώδους. Όσο κι αν έχει ανυψωθεί σε είδωλο, δεν παύει να δείχνει απειλητική, τρομακτική. Έχει χάσει την εύθραυστη ουσία της και δεν διστάζει να κοιτά ίσια στα μάτια όποιον τολμά να σταθεί απέναντί της. Με στάση ατίθαση και προκλητική, διεκδικεί την καινούρια ελευθερία της, την αδιαφορία της απέναντι σε ό,τι ονομάζεται κάλλος.

.

.

Pablo Picasso
(1881 - 1973)
Φύλο
Άνδρας
Εθνικότητα
Ισπανική
Όνομα
Pablo Ruiz y
Επώνυμο
Picasso
Γέννηση
Μάλαγα, Ισπανία, 1881
Θάνατος
Mougins, Γαλλία, 1973