Ιδιωτική συλλογή, Λωζάνη
Thence by descent to the present owner
Ματιές στον αιώνα, Άνδρος, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, 28 Ιουνίου-20 Σεπτεμβρίου 1998, σσ. 46-47, εικ. σ. 47
Από το 1918 και μετά οι λουόμενες συγκαταλέγονται στα αγαπημένα θέματα του Picasso. Με την πάροδο των χρόνων, η συγκεκριμένη θεματική, απλή μα και φορέας πολλαπλών μεταφορών, θα επαναλαμβάνεται διαρκώς, φανερώνοντας το σύνολο των αναζητήσεων του Picasso όσον αφορά τη μορφή, τον όγκο και το χρώμα. Είναι η περίοδος κατά την οποία, ενώ συνεχίζει να δημιουργεί έργα σε πλήρη ρήξη με τους νόμους της προοπτικής και της αναπαράστασης, υπογράφει παράλληλα έργα που εξυμνούν μια ζωγραφική πολύ πιο παραδοσιακή, κάπου ανάμεσα στην αρχαία τέχνη και στον Ingres. Δουλεύοντας συχνά βάσει φωτογραφιών, επανασυνδέεται με το ρεαλισμό, συνδυασμένο τώρα με το όνειρο και τη μελαγχολία. Η επιστροφή σε ένα είδος κλασικισμού τον οδηγεί τόσο στο να καθαρίσει το σχέδιό του όσο και να συλλάβει ένα νέο θηλυκό ιδεώδες, στιβαρό, αγαλμάτινο, αλλά τρυφερό και μητρικό.
Για τον Picasso, το μόνο που έχει σημασία είναι να αφήνει ελεύθερη τη φαντασία του, έστω κι αν αυτό σημαίνει ότι διερευνά μια ολόκληρη περιοχή της τέχνης από την οποία είχε απομακρυνθεί για πολλά χρόνια. Δεν σταματά ποτέ να πειραματίζεται με τη μορφή, υποβάλλοντάς τη σε βάναυσες μεταμορφώσεις μερικές φορές, αλλά και ανυψώνοντάς τη στα ουράνια, ενίοτε μέχρι τα όρια του κάλλους.
Το σχέδιο υπό το λιτό τίτλο Λουόμενες φέρει τη χρονολογία 23 Απριλίου 1921 και αποτελεί μέρος ενός συνόλου έργων σε χαρτί, φτιαγμένων με μολύβι, μελάνι ή παστέλ, τα οποία απεικονίζουν γυμνές γυναίκες μέσα σε έναν αρχαΐζοντα κλειστό χώρο που θυμίζει αόριστα θέρμες. Το σκηνικό, αν και αδρομερές, δημιουργεί ευρεία προοπτική, τονίζοντας την εντυπωσιακή παρουσία των τεσσάρων γυναικείων μορφών που το ζωντανεύουν. Όλες έχουν στιβαρό σώμα, που θυμίζει την αρχαία γλυπτική, και φευγαλέο βλέμμα, που μεταδίδει στο θεατή μια αίσθηση ηδονοβλεψία ενώπιον της σκηνής. Από τις τέσσερις γυναίκες, εκείνη που μας κινεί περισσότερο το ενδιαφέρον είναι αναμφισβήτητα η δεξιά, με τα μακριά λυτά μαλλιά και την καλοδουλεμένη ελληνική κατατομή. Το μελαγχολικό ύφος, η χαλαρή στάση, η απόμακρη ομορφιά της θυμίζουν άλλες θηλυκές μορφές που φιλοτεχνεί ο ζωγράφος την ίδια περίοδο. Βρισκόμαστε μπροστά στην απεικόνιση ενός θηλυκού ιδεώδους, με μια γλυκύτητα και χάρη που δεν μπορούν ωστόσο να κρύψουν μια ορισμένη θλίψη, κάποια αποστασιοποίηση από τις ηδονές της σάρκας. Πρόκειται είτε για εξιδανίκευση της μητρότητας είτε για σύγχρονη εκ νέου μεταγραφή της αρχαίας κόρης, του θηλυκού συμπληρώματος του κούρου.
.
